En als underline zou ik hierbij willen plaatsen: én velen nemen zichzelf te au serieus. Ik zie dit al bij studenten, die denken te moeten scoren, die opdracht na opdracht zichzelf proberen te verkopen in de hoop zo een échte ondernemer te worden. Ze zijn alvast bezig met netwerken, met het connecteren met ‘de juiste mensen’ in allerhande vakgroepen slash werkgeversorganisaties.

Ze slaan een hele belangrijke stap over, nl. die van experimenteren, trial and error, ‘op uwen bek gaan’ samen met uw kameraden/collega’s en vervolgens nadenken hoe het een volgende keer anders kan. Van het plezier om te ontdekken hoe alles werkt, hoe de wereld werkt. Van die onderlinge vloek bij een mislukte poging en die pint bij de gelukte. Van het plezier dat gepaard gaat met het ontdekken welk gat in de markt te dichten valt.

Het hoger onderwijs slaat in het ondernemende, naar mijn bescheiden mening, de bal maar half raak. Ze gaan begeleiden, programma’s voorzien, de weg plaveien, … . Terwijl de strafste ondernemers die ik tegenkom, begonnen uit weinig (niet altijd niets). Ze herkenden een spoor en gingen, ze zagen zwarte sneeuw, verbloemden soms de financiële realiteit t.o.v. geliefden en gingen toch door, tegen wat algemeen aanvaard beter weten in was, maar niet tegen hun marktgevoel in, … . Hadden evengoed faliekant kunnen falen, maar hadden een bepaald soort discipline die ‘opgeven’ in de weg stond.

En ja, onderweg stonden ze vaak alleen (dat kunnen we opvangen) én hadden ze plezier. Ze wisten niet of ze ooit gingen slagen en tegelijkertijd durfden ze te handelen omdat ze eigenlijk wel de volste overtuiging hadden dat het hen op een gegeven moment ging lukken, wat ze in zich hadden zich zou gaan vertalen. Geen enkel van hen, die ik al tegenkwam, heeft zich onderweg onthouden van frivoliteit, van joie de vivre, van genieten van wat ze onderweg tegenkwamen zonder te weten of het dan ooit succesvol zou worden, … . Geen enkel van hen heeft nooit gedacht: ‘oei, en wat als ik nu door de mand val’, en ging toch door.

Dit alles leer je through the school of life. En ja, een stukje geluk helpt natuurlijk ook, alsook een stevige portie human & business aanvoelen  en veel frivoliteit :-).